Skip To Content
JEWISH. INDEPENDENT. NONPROFIT.
Yiddish

מחשבֿות פֿון אַן אַהיים־געקומענעם (אַ מלחמה־טאָגבוך)Reflections of a soldier after returning home (a wartime diary)

דער מחבר איז אַ סטודענט אינעם ירושלימער העברעיִשן אוניווערסיטעט, אינעם צווייטן יאָר ייִדיש־לימוד

די צײַט אין דער היים איז שווער, אפֿשר שווערער ווי די צײַט אינעם מיליטער. פֿאַר וואָס? ווײַל עס איז שווער צו זײַן מיטן גוף אין איין אָרט און מיטן קאָפּ און האַרץ אין אַן אַנדער אָרט. אין דער תּקופֿה פֿון דעם רעזערוו, בין איך מיט מײַן גוף אין דער היים, אָבער מײַן מוח איז נישט דאָ – ער איז אין מיליטער, מיט מײַנע חבֿרים וואָס האָרעווען שווער אין קאַמף.

דער איבערגאַנג פֿון דער היים צום רעזערוו איז זייער קאָמפּליצירט פֿאַר מיר, אָבער ער איז אויך זייער שווער פֿאַר מײַן חבֿרטע. מיר האָבן חתונה געהאַט מיט אַ יאָר צוריק, בעת דער מלחמה. צוויי טעג נאָך דער חתונה בין איך אַרײַן אין עזה און מיר האָבן זיך נישט געטראָפֿן און נישט גערעדט אַ גאַנצן חודש. ווען איך בין צוריקגעקומען אַהיים, איז דאָס געווען נאָר אויף אַ קורצער צײַט, אַ פּאָר שעה אָדער איין טאָג, און מיר האָבן נישט געהאַט קיין צײַט צו טראַכטן און רעדן וועגן דער סיטואַציע – נאָר צו זײַן צוזאַמען.

הײַנט איז די סיטואַציע אַנדערש. מיר לעבן אין אַ מלחמה־מצבֿ שוין מער ווי אַ יאָר, ווינטשן אַז די מלחמה זאָל זיך ענדיקן בקרובֿ, און אַלע ערבֿניקעס זאָלן צוריקקומען אַהיים, אָבער ווייסן נישט ווען דאָס וועט זײַן. אַלע מאָל, ווען איך קום צוריק אַהיים, דאַרפֿן איך און מײַן חבֿרטע צוריקגעדענקען ווי צו זײַן צוזאַמען. איך בין אַן אַנדער מענטש אין דעם רעזערוו, און אַן אַנדער מענטש אין דער היים. אין דער היים וויל איך זײַן סענסיטיוו, אַ מענטש וואָס קען רעדן און צוהערן מיט נחת, בפֿרט מיט מײַן חבֿרטע און מײַנע נאָענטע. אין דעם מיליטער דאַרף איך זײַן אַן אַנדער מענטש – איך דאַרף טראַכטן גיך און רעדן שנעל, טאָן שווערע זאַכן און זײַן אַכזריותדיק, נישט שפּירעוודיק.

ווען איך גיי פֿון דער היים אינעם מיליטער און צוריק, דאַרף איך אויסבײַטן די צוויי מענטשן, און דאָס איז זייער שווער פֿאַר מיר.

אַ נייע וואָך אין עזה. ס׳גייט אַ רעגן. ס׳איז זייער קאַלט. בײַ נאַכט איז שווער צו שלאָפֿן, ווײַל יעדער מינוט קען מען דיר הייסן לויפֿן צום טאַנק, ווײַל עס איז דאָ אַ טעראָריסט וואָס געפֿינט זיך לעבן דיר. איך טראַכט וועגן די ערבֿניקעס מיט טרויער. אויב איך פֿיל קעלט, און פֿאַרבענק זיך אַהיים, וואָס איז מיט זיי?

וואָס איז מיט זיי?

שרײַבן איז זייער שווער. עס איז נישטאָ קיין נחת, און מען דאַרף נחת צום שרײַבן. איך צווינג זיך צו זיצן און שרײַבן, ווײַל איך וויל נישט פֿאַרגעסן אַז איך בין אַ תּלמיד, אַ מענטש פֿון ביכער, נישט נאָר אַ סאָלדאַט.

נעכטן האָב איך אומגעבראַכט אַ מענטש וואָס האָט זיך צו מיר דערנעענטערט מיט אַ וואָפֿן, מיך געוואָלט מזיקן. איך האָב נישט געפֿילט גאָרנישט. ווען איך בין צוריקגעקומען מיט מײַן מאַנשאַפֿט, האָט די גאַנצע חבֿרה אויפֿגעלעבט, אָבער איך, וואָס בין בדרך־כּלל נישט קיין רעליגיעזער, האָב נאָר געדאַוונט אַז וואָס מיר האָבן געטאָן זאָל זײַן צום גוטן.

A message from our Publisher & CEO Rachel Fishman Feddersen

I hope you appreciated this article. Before you go, I’d like to ask you to please support the Forward’s award-winning, nonprofit journalism during this critical time.

At a time when other newsrooms are closing or cutting back, the Forward has removed its paywall and invested additional resources to report on the ground from Israel and around the U.S. on the impact of the war, rising antisemitism and polarized discourse.

Readers like you make it all possible. Support our work by becoming a Forward Member and connect with our journalism and your community.

—  Rachel Fishman Feddersen, Publisher and CEO

Join our mission to tell the Jewish story fully and fairly.

Dive In

Republish This Story

Please read before republishing

We’re happy to make this story available to republish for free, unless it originated with JTA, Haaretz or another publication (as indicated on the article) and as long as you follow our guidelines.
You must comply with the following:

  • Credit the Forward
  • Retain our pixel
  • Preserve our canonical link in Google search
  • Add a noindex tag in Google search

See our full guidelines for more information, and this guide for detail about canonical URLs.

To republish, copy the HTML by clicking on the yellow button to the right; it includes our tracking pixel, all paragraph styles and hyperlinks, the author byline and credit to the Forward. It does not include images; to avoid copyright violations, you must add them manually, following our guidelines. Please email us at [email protected], subject line “republish,” with any questions or to let us know what stories you’re picking up.

We don't support Internet Explorer

Please use Chrome, Safari, Firefox, or Edge to view this site.

OSZAR »